Hemze-i vasıl: başlangıçta sabittir, geçiş halinde düşer. Bunlar;
ابْنٍ وَابْنَمٍ وَابْنَتٍ, وَامْرَإٍ, وَامْرَأَةٍ , وَاثْنَيْنِ , وَاثْنَتَيْنِ, وَاسْمٍ , وَاسْتٍ , وَايْمُنٍ

hemzeleridir.
• Humasi ve südasiden gelen, mazi, mastar ve emrin hemzesi Hemze-i Vasıldır.
• Sülasiden gelen Emri hazırın hemzesi Hemze-i Vasıldır.
• Lamı Tarife bitişen hemze, Hemze-i Vasıldır.
• Lam-ı Tarife bitişen hemze ve اَيْمُنٍ (eymünin)’in hemzesi meftuh-tur. Diğer Hemze-i Vasıllar meksur olduğu halde bunlar istisnadır.
• 1. ve 5. bablardaki Emr-i Hazırın hemzesi aynel fiiline tabi oldu-ğu için başlangıçta mezmumdur.
• Südasi ve humasinin mazisinin meçhulünün hemzesi, mezmum-dur. (Hemze-i Vasıl olduğu halde)
Hemze-kat’ılar
1-) İf’al babının hemzesi.
2-) Mütekellimin Hemzesi.
3-) Ceminin Hemzesi.
4-) İstifhamın hemzesi.
5-) İsmi tafdılın hemzesi.
6-) “يَا" ile nida olunan, İsmi Celalin hemzesi. (ﻴﺎ ﷲ )
7-) Sıfat-ı Müşebbehe’nin hemzesi.
8--) Mazinin kendi hemzesi.
9-) Lam-ı Tarifin hemzesi.